AB’den teknoloji şirketlerine 2 yeni yasa paketi: DSA ve DMA

Son yıllarda teknoloji devlerinin yasa koyucular tarafından pek çok soruşturmaya maruz kaldığına şahit olduk. Özellikle veri gizliliği ve güvenliğinin yanı sıra sektörde tekelleşmeyi araştıran davalarda gündemde sıkça yer aldı.

Yine de tüm davalar, soruşturmalar ve cezalar, teknoloji üreticilerinin her zaman yasalarla senkronize bir şekilde hareket etmesini sağlamıyor. Sanıyoruz Avrupa Birliği de bu konuda bizimle aynı kanıda olmalı ki; Digital Services Act (Dijital Hizmetler Yasası) ve Digital Markets Act (Dijital Pazarlar Yasası) isimli iki yeni yasa teklifi gündeme geldi. 

DSA neleri kapsıyor?

Digital Services Act (DSA) Avrupa Birliği’nin uzun süre önce yürürlüğe giren e-ticaret yasalarını güncelleyecek. Güncelleme kapsamında kurumlara içerik odağında yeni sorumluluklar yüklenecek. Örneğin, şirketlerin, platformlarında yer alan yasa dışı içerikler ya da üçüncü partilere ait tehlikeli ürünler konusunda raporlama ve doğrulama mekanizmaları üzerinden atacağı adımlar yasa ile kesinleştirilecek. 

DSA Komisyonu, bu yeni yasa teklifi ile hali hazırda çevrimdışı işletmeler için uygulanan yasaların, çevrimiçi işletmeler için de uygulanmasını sağlayacak. Yasa teklifinin pek çok farklı dijital hizmet için geçerli olacağını söyleyebiliriz. Aylık 45 milyondan fazla kullanıcıya sahip olan platformlar, ek olarak şeffaflık ve denetime açık olma zorunluluklarını da yerine getirmek durumunda. Bu da; şirketlerin, araçlarının kötüye kullanılma ihtimaline karşı risk değerlendirmesi yapması anlamına geliyor. 45 milyon kullanıcının AB nüfusunun yüzde 10’una denk geldiğini belirtelim.

DSA ile platformlar, yasa dışı içeriği platformlarından kaldırırken, attıkları adımları ve bununla beraber bu adımları niye attıklarını açıklamak durumunda kalacak. Aynı zamanda şirketler, kullanıcılara şikayetlerini iletme seçeneği de sunacak. 

Çevrimiçi pazaryerleri ise satıcıların kimliğini doğrulamak zorunda olacak. Satıcılar ancak kimlik doğrulamasının ardından, platformda satış yapabilecek. 

Geniş kullanıcı kitlesine sahip platformlar algortimaların platformdaki ürün, satıcı sıralamasını ve önerileri neye göre yaptığını şeffaf bir şekilde açıklayacak. Geniş kullanıcı kitlesine sahip platformlar, araştırmacılara, anahtar verilere erişim yetkisi de tanımlayacak. 

DMA neleri kapsıyor? 

Digital Markets Act (DMA) ise genel olarak silikon vadisindeki teknoloji devlerini ilgilendiriyor. Rekabetin adil bir hale getirilmesini amaçlayan DMA, Amazon ve Google gibi şirketlerin önerilerde kendi hizmet ve ürünlerini  önceliklendirmesinin önüne geçmeyi amaçlıyor.

Yasa, aynı zamanda teknoloji devlerinin diğer şirketlerle müşterek çalışmayı desteklemesini de hedefliyor. Buna ek olarak teknoloji devlerinin, küçük girişim ya da işletmeleri satın alması durumunda, yasa koyucuları bilgilendirmesi isteniyor. 

Cezai yaptırımlar

Yasa tekliflerinin cezai yaptırımlarına baktığımızda DSA’nın şirketlere yıllık gelirlerinin %6’sına varan para cezası uygulayabildiğini görüyoruz. DMA’da ise bu rakam %10 seviyesine ulaşıyor. DMA’da ceazi yaptırım olarak teknoloji devlerinin bünyesinde bulunan şirketlerden ayrılması da söz konusu olabilir.

GDPR kapsamında şirketlere yıllık gelirlerinin  %4’üne varan para cezası kesilebiliyor. Ancak yasa ile uygulamalar arasındaki süreçte bu maksimum oranlar genellikle uygulanmıyor.