Dağınık Bir Mesken, Dağınık Bir Masa… Düzensizlikler Bizi Daha da Dertli Hâle mi Getiriyor? Bilim Buna Ne Diyor?

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Dağınıklık içinde nefesiniz daralıyor ve her şeyin ne kadar karmaşık olduğunu düşünüyor musunuz?

Gerçekten dağınıklık tasayı tetikliyor mu yoksa bu sadece çağdaş hayatın bizi kandırdığı bir histen mi ibaret? Bilimin bu mevzuda diyecekleri var.

Beynimiz organize olmaya bayılıyor.

Düzenli bir etraf ile beynimizin sürece kapasitesi artıyor zira görsel dağınıklık ortamında beyin, birden fazla uyarana tıpkı vakitte odaklanmaya maruz kalıyor. Yani bu türlü bir durumda beyniniz ne kadar sağlıklı sürece yapabilir ki? Ayrıyeten dağınıklık üretkenliği de önemli manada etkiliyor.

Masanızda duran boş kahve fincanı bile zihninizin bir kısmını meşgul edebiliyor, onu mutfağa götürmeniz gerektiğini bildiğiniz üzere masanızda fazlalık olduğunu da hissediyorsunuz. Zihinsel yük arttıkça da dert düzeyinde yükselme oluyor.

Dağınıklık INFJ üzere detaylara kıymet verenlerde daha fazla gerilime neden olabiliyor.

INFC yani içe dönük-sezgisel-hisseden-yargılayan kişiliğe sahipseniz ve nizam arıyorsanız gerilimi de beraberinde getiriyorsunuz.

Dağınık alanlar, beynin sistemi sağlama uğraşını daima olarak tetiklediği için de kronik bir baskı hissi yaratıyor. (Tüm bunlar kimilerinize saçma gelebilir ancak yaşayan bilir, mesela ben!)

Bu işin bir de fizikî boyutu var.

Kaygı artınca bu hâliyle fizikî olarak da kişiyi etkiliyor. Dağınık bir meskende yaşamak kortizol düzeylerini yani gerilim hormonunu arttırdığı için ağrı üzere birtakım fizikî sorunlar da ortaya çıkabiliyor. Biliyoruz ki gerilimin etkilemediği şey yok!

Yapılan araştırmalar, özellikle kadınların dağınıklıkla daha fazla bağlantılı gerilim yaşadığını gösteriyor. Gerilim hormonu artınca bununla paralel olarak tasaya yatkınlık da yükseliyor.

Annelerin, çocuklarının çok dağınıklığında neden çok yükseldiğini ya da evi toplamaya birilerinin yardım etmemesinde sonlandığını tahminen anlayabilirsiniz. (Yine kişi kendinden bilir işi!)

Kiloluysanız bir de yaşadığınız alana bakın.

Bazı araştırmalarda ise görülüyor ki dağınık şahısların çok kilolu olma mümkünlüğü %77 daha fazla. Dağınık bir odada olunca bir elmadan iki kat daha fazla çikolata yeme isteği oluyor ve bu da sıhhatsiz beslenme ile kiloyu da etkiliyor.

İhtiyacınız olduğunu düşündüğünüz şeyleri satın almaya ve sonradan onlardan kurtulmamak da dağınıklıkla beraberinde geliyor. Amerikan Psikiyatri Birliğine nazaran de bu gerçek bir bozukluk.

Baktığınızda ne kadar çok tesiri varmış değil mi? Lakin daha bitmedi.

Beyniniz daima olarak işinizin bitmediğini ve toplamanız gerektiğini söylediğinden dağınık bir ortamda gerek fizikî gerekse de zihinsel olarak rahatlayamıyorsunuz.

Kaygının nedenlerinden biri de her şeyi sıfırdan organize etmek için ne kadar çalışmanız gerektiğinden asla emin olamamanız.

Bunun yanı sıra ister kabul edilsin ister edilmesin dağınıklık sizi utandırır ve hatalı hissettirir. Bu, kimi vakit toplumsal yaşantıyı da tesirler. Konutunuza yahut çalışma alanınıza kimseyi çağırmak istemezsiniz.

Minimalizm bir tahlil mü?

“Az çoktur.” ideolojisini bilhassa son yıllarda sıklıkla duymuşsunuzdur. Marie Kondo üzere minimalist yaklaşımlar, etraftaki gereksiz eşyaların azaltılmasının zihinsel dinginlik sağladığını savunuyor.

Peki bu işe yarıyor mu? Araştırmalar, tertipli bir hayat alanının zihni sakinleştirdiğini ve tasayı azaltabileceğini gösteriyor.

Ancak burada dikkat edilmesi gereken bir nokta var: Dağınıklık sırf fizikî bir durum değil. Dijital ortamda biriken e-postalar, daima olarak çalan bildirimler de zihinsel dağınıklığa yol açabiliyor. Bu nedenle de tertipli bir masa kadar nizamlı bir dijital alan da kıymetli.

Peki, tahlil ne?

Bu kadar meseleyle baş etmek istemiyor ve bir yerden başlamak mı istiyorsunuz? O vakit bu husus hakkında size yapabilecekleriniz konusunda kimi tavsiyelerimiz var.

• Tüm konutu düzenlemek yerine küçük alanlardan başlayın. Evvel çalışma masanızı toplamakla işe başlayabilirsiniz.
• Haftada bir sefer “Bu nitekim gerekli mi?” diye kendinize sorun ve kullanmadığınız eşyaları gereksinimi olanlara verin.
• Günlük planlama, meditasyon üzere tekniklerle zihinsel yükünüzü azaltın.
• Rutinler oluşturun ve her gün belli bir saatte toparlanarak nizamlı bir ortam yaratın.

Gelelim bir başka ayrıntıya ki kimileri bu mevzuya daha çok hak verecektir.

Eğer dağınıklığın sebebi siz değilseniz ve öbür konut halkı üyeleri konutu hallaç pamuğuna çeviriyorsa bu dağınıklığın sizin ruh sıhhatinizi nasıl etkilediğini onlarla sakin halde konuşun.

Çocuklarınızın, eşinizin yahut mesken arkadaşlarınızın, hangi seviyede dağınıklığın kabul edilebilir olduğu ve bu eşik aşıldığında nasıl ele alınacağı konusunda bir konut halkı olarak kimi sınırlar belirleyip belirleyemeyeceklerine bakın.

Çocuklarınıza kendi dağınıklığını toplamayı daha küçük yaşta öğreterek yalnızca kendiniz için değil onlar için de bir düzgünlük yapabilirsiniz.

Sonuç olarak, dağınık bir ortam tasayı tetikleyebilir fakat bu tek başına bir sorun değil. Stresi azaltmak, sırf çevresel düzenle değil, zihinsel ve duygusal düzenle de ilgili.

Belki de işe, masanızın üzerindeki fincanı kaldırarak başlayabilirsiniz. Kim bilir, tahminen o vakit yalnızca masanızı değil, zihninizi de ferahlatmış olursunuz.