Anasayfa / Sağlık / Dünyada Gitgide Popülerleşen Paylaşımlı Seyahat, Türkiye’de Neden Bir Türlü Tahlile Ulaştırılamadı?

Teknoloji Haberleri,Android Telefon,Yazılım Haberleri
Sağlık
Dünyada Gitgide Popülerleşen Paylaşımlı Seyahat, Türkiye’de Neden Bir Türlü Tahlile Ulaştırılamadı?

21 kez okunmuştur Yayınlanma Tarihi: Eylül 15, 2024 06:30 21 Eylül 15, 2024

Dünyada Gitgide Popülerleşen Paylaşımlı Seyahat, Türkiye’de Neden Bir Türlü Tahlile Ulaştırılamadı?

BEĞENDİM

ABONE OL

News

Dünyanın farklı bölgelerinde lokal gereksinimlere nazaran farklı nakliyecilik sistemleri kullanılıyor. Paylaşımlı seyahat da bunlardan biri. Peki daha çok Martı TAG ile varlığından haberdar olduğumuz ve Türkiye’de yılan öyküsüne dönen paylaşımlı seyahat meselesi neden bir türlü çözülemedi?

Sözcü’den Nedim Türkmen, bu sıkıntıyı ve neden bir türlü tahlile ulaştıramadığını bugün kaleme aldığı bir köşe yazısı açıkladı. Gelin daima birlikte, bu köşe yazısı üzerinden paylaşımlı seyahat ve Martı TAG ile ilgili ayrıntılara yakından bakalım.

Paylaşımlı seyahat nedir?

Nedim Türkmen, paylaşımlı seyahat sistemini şöyle açıklıyor:

Paylaşımlı seyahat; dünyada 2009 yılından beri uygulanan ve araç sahiplerinin araçlarını başka şahıslarla paylaşarak seyahat etmelerini sağlayan bir seyahat biçimidir. Dünyada paylaşımlı seyahat (ridesharing) hizmetleri süratle yaygınlaştıkça, birçok ülke bu bahiste yönetmelikler hazırlamış ve bu hizmetleri düzenleme altına almıştır. Birtakım ülkeler, bu cins hizmetlerin kullanımını teşvik ederken, öbürleri daha sıkı düzenlemeler getirmiştir. Bu mevzuda yönetmeliklere sahip öne çıkan birtakım ülkeler; Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, Avustralya, Kanada, Fransa, Singapur.

Paylaşımlı seyahat sisteminin temelleri nedir?

Nedim Türkmen’in köşe yazısında, paylaşımlı seyahat sisteminin uygulandığı ülkelerdeki asıllar da açıklanıyor. Bu temeller şu biçimde:

Yolcu Güvenliği: Şoförlerinin sabıka kayıtları denetim edilir ve tertipli kontrollerden geçmeleri sağlanır.

Sigorta: Yolcuları ve şoförleri korumak için özel sigorta poliçeleri zarurî hale getirilir.

Lisans: Ridesharing hizmetlerinde faaliyet gösteren şoförlerin özel bir lisans alması gerekir.

Fiyatlandırma: Fiyatlandırma siyasetlerinin şeffaf olması ve tüketiciyi müdafaa maksadıyla denetlenmesi istenir.

Vergilendirme: Ridesharing hizmetlerinden elde edilen gelirlerin beyan edilmesi ve vergilendirilmesi düzenlenir.

Türkiye’ye paylaşımlı seyahat sistemini getirmeye çalışan Martı, tam olarak kim?

Nedim Türkmen, Martı’yı şöyle açıklıyor:

Martı Tag’ın şirket merkezi Cayman Adalarında olup, Türkiye’de şubesi aracılığıyla faaliyette bulunan ve payları ABD borsalarına kote bir şirket var karşımızda. 8.69 pay bedeli ile halka arzını gerçekleştirmiş, paylar şu anda 2 dolardan süreç görüyor. Son yayımlanan finansal tablolarında; şirketin ziyanı 14,5 milyon dolardan 33,8 milyon dolara çıkmış. Türkiye operasyonlarını etkin hale getirememek ana sorun üzere duruyor.

Gelelim asıl hususa; paylaşımlı seyahat, Türkiye’ye neden entegre edilemiyor?

Nedim Türkmen’in makalesine nazaran paylaşımlı seyahat sisteminin Türkiye’ye entegre edilememesinin nedeni, yasal düzenleme bulunmuyor olması. Hâl bu türlü olunca paylaşımlı seyahat yapmaya çalışan vatandaşlar, teknik olarak kabahat işlemiş oluyorlar. Yetki dokümanı alınmadan paylaşımlı seyahat yapılması hâlinde şu cezalar uygulanıyor:

Korsan nakliyat cezası,

Trafikten men,

Kaza hâlinde sigorta sorunları,

Şoför dokümanının iptali,

Şoförlerin yolcu güvenliği riskleri ve türel sorumluluk,

Belediye kontrolleri kapsamında uygulanacak cezalar.

Paylaşımlı seyahat yapmak isteyen şoförlerin vergi ödemeyi kabul etmesi, tek başına kâfi olmuyor

Nedim Türkmen, Martı TAG kapsamında şoför olmak isteyen vatandaşların, vergi ödemeyi kabul etmelerinin tek başına kâfi olmadığını söylüyor. Türkmen’in bu husustaki açıklaması şöyle:

Şahsi binek arabası ile paylaşımlı seyahat platformu üzerinden tıpkı uygulamayı kullanan şahıslara kent içi yolcu nakliyeciliği kapsamında hizmet verdiğini belirten bir kişi, 06.08.2024 tarihinde İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’na özelge talebi ile müracaatta bulunarak, “Gelirim nasıl vergilenecek?” diye soruyor. Başkanlık 07.08.2024 tarihinde yani bir gün sonra, özelgeyi başvuran bireye veriyor. Özetle; ticari çıkar elde ediyorsunuz lakin kolay yola tabi olma kurallarını taşırsanız (2024 takvim yılı geliriniz 340.000 TL’yi aşmazsa), vergi ödemeyebilirsiniz demiş.

Vergi Yordam Kanunu’nun 9. unsurunda “Vergiyi doğuran olayın kanunlarla yasak edilmiş bulunması, mükellefiyeti ve vergi sorumluluğunu kaldırmaz” kararı yer almaktadır. Yani kar var ise kabahat işleyerek para kazanılması, vergilemeye mani değildir kuralı konulmuş. Platform sahipleri yönetmeliğe uygun lisansları olmamasına karşın vergilendirilmelerinin bu işi yapmalarını sağlayacağını düşünüyor. Bu natürel ki mümkün değil. En yakın örnek; İstanbul’da Beyoğlu Kabataş bölgelerinde faaliyette bulunan apart otellerin büyük çoğunluğunun vergi dairesi kaydı olmasına ve gelirlerini kayıt altına almalarına karşın çalışma ruhsatları olmadığı gözetilerek kapatılmalarıdır.

Tüm bunları özetleyecek olursak; Martı TAG üzere paylaşımlı seyahat sistemlerinin ülkemize entegre olması için doğrudan hükûmetin onay vermesi gerekiyor. Fakat gelinen noktada bu türlü bir durum kelam konusu değil. Mevzuyla ilgili neler yaşanacağını ise zaman gösterecek diyebiliriz…