Köpek Balıkları, Yunuslardan Neden Bu Kadar Çok Korkarlar? Yanıtı Sandığınız Kadar Kolay Değil!

Aslında bu iki bedelli çeşit, yabanî tabiatta çok sık karşı karşıya gelmez. Denk geldiklerinde ise ortalarında tatsız durumlar yaşanabilir.

Köpek balıkları, bildiğiniz üzere okyanusların en yırtıcı yırtıcılarından biri. Yalnızca büyük beyaz, boğa, kaplan ve dusky üzere büyük köpek balıkları yunuslara saldırmaya çalışır.

Bu çeşitler, teğe bir kaldığı takdirde bir yunusu çarçabuk parçalayıp mideye indirebilirler fakat zeki bir köpek balığı, bunu yapmaması gerektiğini bilir. Zira avladığı o yunus, yediği son yemek olabilir.

Neredeyse tüm yunuslar, toplumsal kümeler halinde yaşarlar. Sürüde çoklukla en az bir düzine yunus bulunur.

Yunuslar şayet çok ölçüde yiyeceğin olduğu bir bölgede yaşıyorlarsa, farklı sürüler çoklukla avlanmak için bir ortaya gelir ve 1.000’den fazla birey içerebilen bir “süper sürü” oluştururlar.

Köpek balıkları ise her vakit yalnız bireylerdir. Şayet bir yunus yalnızsa, bir köpek balığının ona sinsice yaklaşması (genellikle aşağıdan) ve ölümcül bir akın yapması hayli kolaydır lakin birden fazla yunus olduğunda, köpek balığının fark edilmeden saldırması neredeyse imkansızdır.

Yunuslar, “Bana dokunmayan yılan bin yaşasın” diyen canlılar değillerdir. Sürüdeki bir yunusa akın olursa “Birimiz hepimiz, hepimiz birimiz için” diyerek atak altındaki yunusa yardım ederler. Afrika belgesellerindeki öküz başlı antilopların yaptığı üzere “canını seven kaçsın” mantığıyla en zayıf olanı artta bırakmazlar yani.

Ayrıca yunusların erken ihtar sistemleri de bulunur.

Apartmanınıza girdiğinizde sizi algılayan sistem nasıl ki ışığı çabucak açıyorsa, alanına giren köpek balığını yunuslar da benzeri biçimde rahatça fark edebilirler.

Yunusların sonar sistemi, sudaki objelere çarpıp geri döner ve yunuslar uzaktaki objeleri bile rahatlıkla tespit edebilirler. Yunus, yaklaşan objenin yerini, halini ve boyutunu bu özellik sayesinde hesaplayabilir, bu da ona akından kaçınmak için kullanabileceği hayati bir ön ikaz verir.

Bu sistemi hep birlikte de kullanabilirler, buna ekolokasyon sistemi denir. Şayet yırtıcı bir hayvan, sürüye direkt bir tehdit oluşturacak kadar yaklaşmayı başarırsa; ekolokasyon sistemi, yunusların köpek balığını 360 derece takip etmek için kullandıkları bir hücum silahı haline gelir.

Ekolokasyon, yunuslara yalnızca çok istikametli savunma “görüşü” sağlamakla kalmaz, birebir vakitte bunu kendileri de akın yapmak için kullanabilirler. İşte o vakit vay köpek balığının haline!

İnsanların kullandığı sonar sistemi de zaten yunuslardan esinlenilerek icat edilmiştir. Bir de sürüdeki bütün yunuslarda bu sistem olduğu için o alana girmek her baba yiğidin harcı değildir.

Bir köpek balığının bir yunus sürüsüne saldıracak kadar yavuz ya da aptal olduğunu varsayalım.

Bu durumda, yunuslar daha evvel bahsettiğimiz tüm maharetlerini üstün zekâlarıyla birleştirerek hem savunma hem de tesirli bir formda saldırmak için durumu bilakis çevirirler.

Yunuslar iş birliği yapma ve bir takım olarak çalışma konusunda etkileyici bir yeteneğe sahiptirler. Bu deniz memelileri, köpek balığının hareketlerini izlemek için yalnızca ekolokasyonlarını kullanmakla kalmıyor, birebir vakitte uğraşlarını koordine etmek için birbirleriyle “konuşabiliyorlar”.

Yunusların hareket kabiliyeti de köpek balıklarından daha düzgündür.

Bir köpek balığı ile yunusu birbirinden ayırmanın en âlâ yollarından biri, kuyruklarına bakmaktır. Köpek balığının kuyruğu dikeydir ve soldan sağa gerçek hareket eder, yunusun kuyruğu ise yataydır ve yukarı-aşağı hareket eder.

Yunusların yumuşak derisi ve esnek iskeleti, onlara güçlü bir kuyruk sağlar; bu sayede daha çevik olurlar ve daha süratli taraf değiştirebilirler. Bu da yunuslara bir köpek balığını alt etme konusunda değerli bir avantaj sağlar.

Yunuslar neredeyse tüm köpek balıklarından daha süratlidir.

Bir yunusun azamî suratı saatte 60 km kadardır. Yunus avlayabilen köpek balığı tiplerinin en hızlıları saatte 40 km kadar yüzebilir. Aslında en süratli köpek balığı çeşidi 70 km yapabilir lakin bu mako köpek balığı, yunuslarla ilgilenmez.

Köpek balıklarının keskin dişleri onlar için büyük avantajdır lakin yunusların burnunu hiç hafife almamak gerekir.

Bu burunları, en büyük kapıları bile açabilen “koçbaşlarına” benzetebiliriz. Bu son derece tesirli silahları güçlü bir kemikten oluşur. Köpek balığının karnına yahut solungacına muazzam bir süratle çarptıklarında ölümcül bir iç kanamaya neden olabilirler.

Katil balinanın da bir yunus çeşidi olduğunu hatırlamakta yarar var.

Sıradan yunuslar, köpek balıklarına yalnızca savunma hedefiyle saldırırlar fakat katil balinalar(orkalar) köpek balıklarını yemek olarak görürler. Köpek balıklarının karaciğerlerini severler ve uzun müddet peşlerinden gidip onları yakalamaya çalışırlar.

Yunuslar, köpek balıklarından yalnızca takım üyelerini değil, insanları da koruyabilirler.

Örneğin, 2004 yılında Yeni Zelanda’da bir yunus sürüsü, büyük bir beyaz köpek balığı tarafından tehdit edilen dört kişilik yüzücü kümesinin etrafında yüzmüş ve beşerler inançlı bir yere gidene kadar onlara eşlik etmişlerdir.

Yüzücülerden biri, olay sonrasında şunları söylemiştir: “Yunuslar bize eşlik etmeye başladı. Etrafımızda sıkı daireler çizerek dördümüzü bir ortaya getirdiler. Köpek balığı benden yalnızca iki metre uzaktaydı. Yunuslar bizi korumak için etrafımızı sardılar.”

Uzmanlar, yunusların “yüzücülere yönelik tehlikeyi sezmiş ve onları korumak için harekete geçmiş olabilecekleri” yorumunda bulundu.

Yüzücüleri tehdit eden köpek balığı belirli ki yunuslardan çekinmiş ve saldırma gafletinde bulunmamış.