Ömür ile Mevt Ortasında Kalmış Canlılar Var! Bilim İnsanları Yeni Bir Hayat Formu Keşfetti

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Bilim insanları, hayat ve vefatın dışında ‘üçüncü bir hâl’ olarak isimlendirdikleri yeni bir durum keşfettiler. Hepimizin bildiği üzere geçmişten bugüne ömür ve vefat her ne kadar birbirine zıt kavramlar olarak görülse de meyyit bir organizmanın hücrelerinden yeni çok hücreli ömür formlarının ortaya çıkmasıyla bu duvarların kırılabildiğine şahit olmuştuk. Artık de bu ‘üçüncü bir hâl’ olduğu belirtilen yeni durum, işleri daha da sarpa sarıyor.

Toplumdaki genel kanıya nazaran mevt, bir organizmanın işleyişinin geri dönüşü olmayan bir formda durması manasına geliyor lakin organ bağışı üzere günümüzde giderek muvaffakiyet oranı artan operasyonlar, organizmanın vefatından sonra bile makul organ, doku ve hücrelerin fonksiyonlarını sürdürebildiğinin en büyük örneği. Doğal olarak bu durum, bilim insanlarını mevt sonrası muhakkak hücrelerin neden çalışmaya devam ettiğini ve bu süreçlerin ardındaki sistemleri inceleme konusunda daha da teşvik ediyor.

Ölümden sonra hücreler neden hâlâ çalışıyor?

Yakın vakitte yapılan araştırmalar, kimi hücrelerin vefattan sonra besin, oksijen, biyoelektrik ya da biyokimyasal şartlar sağlandığında, yeni fonksiyonlar kazanarak çok hücreli organizmalara dönüşme kapasitesine sahip olduğunu ortaya koydu. Bahsi geçen bu bulgular, hücrelerin davranışına dair klâsik anlayışa da büsbütün karşı bir durum ve bu istikametiyle de epey şaşırtan.

Örneğin meyyit kurbağa embriyolarından elde edilen deri hücreleri, laboratuvar ortamında tabiatıyla “xenobot” ismi verilen yeni çok hücreli organizmalara dönüşmeyi başardı. Bu xenobotlar, canlı bir kurbağada olağanda mukus hareketi için kullanılan kirpikleri, etraflarında hareket etmek için kullanarak, orjinal biyolojik rollerinin çok ötesinde davranışlar sergiledi. Dahası bu yeni organizmalar, kinematik kopyalama yeteneklerine sahip, yani yapılarını ve fonksiyonlarını büyümeden fizikî olarak kopyalayabiliyorlar. Bunun yanı sıra bilim insanları insan akciğer hücrelerinin de kendi kendine hareket edebilen minyatür çok hücreli organizmalara dönüşebildiğini keşfetti. Bu “antrobotlar” etraflarında gezinmekle kalmıyor, tıpkı vakitte kendilerini ve yakınlarındaki yaralı nöron hücrelerini de onarabiliyorlar.

Yaşam tahminen de mevtle sona ermiyordur

Tam da bu noktada bu keşif, hücresel sistemlerin esnekliği konusunda birinci defa karşılaştığımız bir durumu gözler önüne seriyor. Hücrelerin ve organizmaların yalnızca evvelden belirlenmiş yollarla evrimleşmeyeceğini, birebir vakitte mevt sonrası periyotta yeni formlara dönüşebileceğini bizlere gösteriyor. Ayrıyeten bu üçüncü hâl, hayatın vefatla bitmediği, dönüşüm yoluyla devam edebileceği fikrini de önemli manada güçlendiriyor.

Bu üçüncü hâl, sırf hücrelerin adaptasyon kapasitesi hakkında yeni bilgiler sunmakla kalmıyor, tıpkı vakitte tıp alanında yeni tedavi imkanları da sağlıyor. Örneğin antrobotlar, tedavi taşıma yahut hasarlı dokuları onarma üzere uygulamalarda kullanılabilir. Ayrıyeten bu organizmaların hudutlu bir ömrü olması, potansiyel olarak denetimsiz hücre büyümesini de önlemekte. Kim bilir, gelecekte tahminen de bugün tedavisinde zorlandığımız birçok bahiste çok daha kolay tahliller üretmemiz artık mümkün olabilir.

Peki siz bu bahis hakkında ne düşünüyorsunuz? Niyetlerinizi aşağıdaki yorumlar kısmından bizimle paylaşabilirsiniz.