Sizce Eski Beşerler mı, Yoksa Çağdaş Beşerler mı Etrafına Ahenk Sağlamakta Daha Başarılı? İşte Yapılan Çarpıcı Araştırma ve Sonuçları

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Literatürde yer alan “Pervasive findings of directional selection realize the promise of ancient DNA to elucidate human adaptation” (Yönsel seçilimin yaygın bulguları,Antik DNA’nın insan adaptasyonunu açıklığa kavuşturma vaadi) isimli bir çalışma çarpıcı sonuçlara ulaştı.

Araştırma, eski DNA vakit serisi bilgilerini kullanarak insanın çevresine uyum sağlama süreçlerinde doğal seçilimin tesirlerini incelemeyi amaçlıyor.

İlk olarak metodolojiyi incelemekte yarar var.

Araştırma, son 14.000 yıl içinde yaşamış 8.433 Batı Avrupalı antik birey ile 6.510 çağdaş beşerden oluşan büyük bir örneklem kümesini ele alıyor.

Bu doğrultuda, bu şahıslara ilişkin genetik bilgiler eski DNA kütüphanelerinde bulunan milyonlarca tek nükleotid polimorfizmi (SNP), yani bir genetik dizideki temel yapı taşlarından yalnızca bir adedini etkileyen varyasyon, tahlil ediliyor.

Bu doğrultuda, genetik ahenk sağlama süreçleri, cilt rengi, beden yağ oranı, bağışıklık sistemi, bulaşıcı hastalıklara karşı direnç ve bilişsel işlevlerle alakalı genler araştırma kapsamında inceleniyor.

Peki bulgular neyi işaret ediyor? İnsanın adaptasyonu için gerekli olan özellikler gelişirken fonksiyonsuz olan özelliklerin gittikçe köreldiği görülüyor.

Ulaşılan sonuçlar, HLA-DQB1 genindeki çölyak hastalığı risk faktörünün son 4000 yıl içinde yaklaşık %0’dan %20’ye yükseldiğini gösteriyor.

Araştırmacılar bu bulgunun, tarımın başlaması ve gluten içeren besinlerin yaygınlaşması ile bağlı olabileceğini belirtiyor.

Ek olarak, son 6000 yıl içinde kan kümesi B’nin frekansının yaklaşık %0’dan %8’e yükseldiği belirtiliyor.

Yani, bu artış farklı patojenlerin tesiri altında doğal seçilim baskısının kan kümeleri üzerinde bir tesiri olduğunu gösteriyor. 

Ayrıca, TYK2 genindeki tüberküloz riski ile bağlı olan bir alelin, 3000 yıl evvel %9’a kadar yükseldikten sonra tekrar %3’e düştüğü belirtiliyor.

Araştırmacılar bu bulguyu, tüberküloz üzere hastalıkların seçilim baskılarındaki değişimleri yansıttığı halinde yorumluyor.

Araştırmaya nazaran, yağ depolama eğilimleri ise son 10.000 yılda düşüş göstermekte!

Son 10.000 yıl içinde yağ depolama eğilimiyle bağlı skorlarda ciddi bir düşüş gözlemlendiği belirtiliyor.

Bu bulgu için, tarım toplumlarına geçişle birlikte enerji depolamanın gerekliliğinin azalmasına bağlı olabileceği halinde bir yorum yapılıyor.

Ek olarak, daha açık deri rengine sahip olmayı sağlayan alellerin, tarımın başlamasından sonra güneş ışığı eksikliğine ahenk sağlama maksadıyla seçilim gösterdiği biliniyor.

Araştırmacılar bu adaptasyonun, düşük güneş ışığı düzeylerinde D vitamini sentezini arttırmak için geliştiğini tabir ediyor.

Bilişsel performansla ilişkilendirilen, zeka testleri skorları, eğitim mühleti ve hane geliri üzere allellerin ise son 10.000 yıl içinde taraflı bir seçilim gösterdiğini görülüyor.

Başka bir deyişle bu bulgu, çağdaş toplumlarda avantajlı olan özelliklerin, eski toplumlarda da adaptif avantaj sağlamış olabileceğini gösteriyor.

Yani araştırmacılar, çağdaş toplumların gereksinimlerine ahenk sağlamış gibi görünen bu genetik özelliklerin aslında eski periyotlarda de çevresel ya da toplumsal avantajlar sağladığını öne sürüyor. 

Özetle, araştırmanın ulaştığı sonuçlar insan genomunun çevresel ve kültürel değişikliklere nasıl adapte olduğunu bilimsel bir temelde gözler önüne seriyor. 

Sonuç olarak, bu araştırma insan genetiğinin yalnızca geçmişin izlerini taşımadığını, birebir vakitte binlerce yıl boyunca çevresel ve kültürel baskılara nasıl ahenk sağladığını da gösteriyor.

Tabii her bilimsel araştırmada olduğu üzere bu araştırmanın da bazı kısıtları olabileceğini ve kendi örneklemi kapsamında ana kütleye mal etmenin gerçek olacağını hatırlatalım ve içeriğimizi noktalayalım.