“Hepimiz güçlü oluyoruz, 1 atıyorsun 100 oluyor ve hatta Ay’a gidiyoruz.” üzere konuşmalar kripto varlık piyasasında çok yaygındır ve aslında bir o kadar da tehlikelidir. Toplumsal medyadan, bir tanıdığınızdan ya da kendi araştırmalarınız ile çok fazla yükselme potansiyeline sahip bir kripto bulmuş olabilirsiniz. Pekala ya yükselmezse, ya dolandırıcılık ise?
Bunlara rug pull ya da halı çekme dolandırıcılığı deniliyor. Bir başka ismi da exit scam yani çıkış dolandırıcılığıdır. Bu stil dolandırıcılıkların en fazla görüldüğü vakitler boğa devirleridir.
Rug pull dolandırıcılıkları; yüksek vaatlere sahip ya da çok başarılı olabilecek bir kripto varlığın ardındaki geliştiricilerin, grubun ya da yöneticilerinin bir anda tüm yatırımcıların parasını alıp kaçmasıdır. E doğal durum bu türlü olunca projenin yatırımcıları tüm paralarını bir anda kaybetmiş oluyor.
Rug pull dolandırıcılıkları hakkında bilmeniz gereken her şey:
İlk olarak rug pull dolandırıcılıkları kripto âleminde sıklıkla görülür. Bu stil projelerin token’leri çoklukla merkeziyetsiz borsalarda süreç görürler. Birdenbire ortaya çıkarlar ve hatta geleceğin Bitcoin’i ya da Ethereum’u olarak isimlendirilirler.
Takımı ve kurucuları anonimdir, kilitli token’leri yoktur, çok yüksek getiri vadederler ya da kısa müddette fiyatın ‘Ay’a çıkacağı’ argüman edilir. Yatırım yapmayı düşündüğünüz bir kripto varlık projesi bu usul tehlike işaretlerine sahipse daha fazla araştırma yapmalı ve tahminen de yatırım yapmamanız ya da yatırımınızı küçültmeniz gerekir.
CertiK tarafından yapılan bir araştırma, 2020 ve 2023 yılları ortasında yaşanan 40 rug pull dolandırıcılığına odaklandı. Dolandırıcıların toplamda 12 milyon dolara kadar para çaldığını tespit etti.
Bu araştırma, ayrıca 40 dolandırıcılığın 25’inde proje ekibinin kaçtığını, 4’ünde proje geliştiricilerinden birinin yatırımcıları dolandırdığını, 6’sından da proje kurucusunun sorumlu olduğu ve geri kalan 5’i ise sınıflandırılamayan başka nedenler ile projenin rug pull yaptığını tespit etti.
Bunlara ek olarak rug pull dolandırıcılıklarının ortalama 93 gün sürdüğünü ve sonra projenin fişinin çekildiğini tespit ettiler.
Kripto varlık piyasa tarihinde görülen en büyük 5 rug pull dolandırıcılığı:
Aslında Türk kripto varlık yatırımcıları Thodex skandalı yüzünden rug pull dolandırıcılığına alışık lakin buna birazdan değineceğiz. Şimdiye kadar yaşanan en büyük rug pull dolandırıcılıklarına, kurucularının kimler olduğuna, ne kadar çaldıklarına ve bu sahtekârlığın ardındakilerin tutuklanıp tutuklanmadığına bakalım.
Dünyanın en büyük rug pull dolandırıcılığı OneCoin.
Hepimizin aşina olduğu Thodex de aslında bir rug pull dolandırıcılığıydı.
AnubisDAO dolandırıcıları, 24 saat bile geçmeden yatırımcıların paraları ile kaçtı.
Popüler Netflix dizisinden esinlenerek çıkarılan SquidGame Token, yatırımcılarını derinden üzdü.
Projenin tüm Mutant Ape Planet NFT’leri satılınca kurucusu rug pull yaparak kaçmaya çalıştı.
Bir kripto varlık projesinin rug pull yapmayacağını anlayabilir miyiz?
Rug pull dolandırıcılık örneklerine uzaktan bakarsanız projeye yatırım yapan herkesin güya bir anda zengin olacak üzere tanıtıldıklarını fark edeceksiniz. Bir kripto varlık projesinin rug pull yapmayacağının birinci göstergesi ise, projenin gerisindeki kurucuların ve geliştiricilerin kimliğinin kamuya açık olmasıdır.
Örneğin, piyasa bedeliyle en büyük birinci 10 kripto varlığa bakarsanız bunların kurucuları ve geliştiricileri muhakkaktır ya da Bitcoin üzere tanınmış merkeziyetsiz varlıklardır.
Bundan sonra token’lerin yüzde kaçının proje takımı tarafından tutulduğuna bakmak gerekir. Projenin kurumsal yatırımcıları varsa onların kim olduğuna bakmak da kıymetlidir.
Son olarak projenin bir yol haritasına sahip olması da bir artıdır. Bunlar dışında büyük kripto varlık borsalarından listelenmesi, yatırımcı topluluğunun büyük olması ve projenin büsbütün merkeziyetsiz olması üzere noktalarda bir artıdır.
Rug pull dolandırıcılığının örneklerine ve karakteristiğine baktıktan sonra artık misal tehlike işaretleri veren kripto varlık projelerini çok daha yeterli tespit edebilirsiniz.
Diğer ilgili içeriklerimiz:
Avrupa’nın En Büyük Kripto Etkinliklerinden Olan Kripto Fest 2023, ICRYPEX Sponsorluğunda İstanbul’da Düzenlendi
Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.