38 Yaşındaki Windows 1.0 İşletim Sisteminin Tahminen de Birinci Defa Göreceğiniz Ekran Manzaraları

Windows 1.0, 20 Kasım 1985 tarihinde İngilizce olarak yayımlanmış ve kısa müddette büyük bir ilgiyi üzerine toplamıştı. Microsoft tarafından geliştirilen bu işletim sistemi, temelde MS-DOS isimli işletim sistemi üzerine kurulmuş bir arayüzden oluşuyordu.

Bugün kullandığımız Windows sürümlerinin atası olan Windows 1.0 işletim sistemi, kullanıcılara komut yazarak bilgisayarı yönetmek yerine, fare ile uygulamalara tıklayarak süreçleri basitçe gerçekleştirme imkânı sunmuştu.

Bir arayüz kullandığı için ekran kartına ve fareye muhtaçlık duyan Windows 1.0, bu donanımların maliyeti sebebiyle yüksek popülerliğe ulaşamasa da birçok kullanışlı özelliği içinde barındırıyordu. Bugün o özelliklerden kimileri hâlâ hayatımızda. Gelin, Windows 1.0’ı tekrar hatırlayalım.

1. Manidar biçimde mavi renge sahip karşılama ekranı:

Windows 1.0’ın karşılama ekranı, hiçbir animasyon içermeyen mavi bir temanın üzerinde oluşturulmuş bilgilendirici yazılardan oluşuyordu. Ayrıyeten karşılama ekranına bakarak Microsoft’un logosunun günümüze kadarki değişimini gözlemlemek mümkün.

2. Yeni kuşağın gözünde fosil bedeli taşıyabilecek bir arayüz:

Sizi karşılayan açılış ekranının çabucak akabinde gelen arayüz, Windows 1.0’ın tüm uygulamalarının bulunduğu bir menü vazifesi görüyordu. Arayüzde toplamda 40 öğe bulunuyordu, menüdeki uygulamaların birçok “Not Defteri” tabanlıydı. 11 adet “.fon” uzantılı yazı karakteri dışında, 4 adet de hazırda gelen “.txt” ve “.doc” uzantılı doküman, arayüzdeki menüde konumlandırılmıştı.

Hesap Makinesi, Kişi Kartları, Saat, Not Defteri, Reversi Oyunu üzere öteki uygulamalara da bu ekran üzerinden ulaşılabiliyordu. Bu listeyi bir yerden hatırladınız mı?

3. Çok fakat çok kullanışlı Dokümanlar ve Not Defteri:

Çoklu ekran kullanımına müsaade veren Windows 1.0 ile birebir anda iki ya da daha fazla pencere açılabiliyordu. Hazırda gelen 4 dokümandan birincisi ABC.TXT belgesiydi. İçerisinde “Bu ABC.TXT belgesinin içeriğidir” formunda bir bildiriyle gelen bu belge, kullanıcıları Not Defteri’ne alıştırmaya yönelik eklenmiş üzere görünüyor.

DOTHIS.TXT belgesi ise yapılacakları listeleyip kendinize bir plan oluşturabileceğiniz bir dokümandı. Ayrıca kullanıcıları Not Defteri’ne ısındıracak PRACTICE.DOC belgesinin yanında README.DOC ile de Windows 1.0’ın kullanım kılavuzuna ulaşılabiliyordu.

“Biz ne ‘beni oku’ dosyaları gördük.” dediğinizi duyar üzereyiz:

NOTEPAD.EXE uygulaması, Windows 1.0’ın en kullanışlı uygulaması olabilir. Kendi dokümanlarınızı oluşturup, düzenleyip, saklayabileceğiniz uygulama ile arayüzdeki yazı fontlarını da kullanabiliyordunuz.

Mesela şöyle:

4. Sıkıntı sorulara gelemeyen hesap makinesi:

Hesap Makinesi, Windows 1.0’ın bir başka kullanışlı özelliğiydi. Sekiz haneli sonuçlara kadar süreç yapabilen Hesap Makinesi, eğer 9 haneli bir sonuca gereksiniminiz varsa sizi yarı yolda bırakabiliyordu. Yeniden de o periyot için olağanüstü olarak nitelendirilebilecek hesap makinesine, arayüzden erişmek mümkündü. O vakitler bir hesap makinesini çökertmek çok kolaydı:

5. İleri tarihe hatırlatıcı kurabildiğiniz takvim:

Windows 1.0 ile Takvim uygulaması kullanılarak planlar, dijital ortama aktarılabiliyordu. Ayrıyeten Takvim uygulamasının içinde barındırdığı alarm özelliğiyle hatırlatıcı oluşturmak da mümkündü.

6. Kartvizitlerin dijitalleştiği birinci devirler:

Windows 1.0’da kullanıcıların bir adres ve telefon defteri oluşturabilmesi için oluşturulmuş Kartlık uygulaması, o devirde bir ihtilal niteliğindeydi.

7. Saatin kaç olduğunu anlamak için bir cetvele muhtaçlık duyacağınız bu saat:

Kullandığımız Windows işletim sistemi yüklü aygıtlarda, saati öğrenmek için sağ alt köşeye bakmak yeterliyken, Windows 1.0’da bu süreç o kadar kolay değildi. Arayüze girip, Saat uygulamasını açıp saati öğrenebileceğiniz uygulamada, akrep ve yelkovanın hareket ediyor olması bile o devir için epey gelişmiş bir durumdu.

9. Herkes bilmez bu oyunu: Reversi

Othello ismiyle de bilinen Reversi oyunu, kullanıcıların bilgisayarlarda eğlenebilmesi için eklenmiş birinci oyundu. Bir strateji oyunu olan Reversi’de hedef, rakibe ilişkin taşlardan daha fazla taşa sahip olarak oyunu bitirmekti.

9. Finale geçmeden evvel, unutulmaz olan diğer özelliklere bir hürmet duruşu: 

Windows 1.0’da HP marka yazıcı kullanarak çıktı almak mümkündü. Yazıcının şoförü otomatik olarak arayüzde yüklenmiş olarak geliyordu. Aynı vakitte komutlarla bilgisayarı yönetmek isteyenler için de Terminal kullanıma sunulmuştu.

10. Efsaneler efsanesi Paint:

Windows 1.0’da Paint ismiyle dikkatleri üzerine toplayan çizim programı, Windows 3.0 ile Paintbrush ismini alıp Windows 95 ile tekrar kendi ismiyle geri dönmüştü. Windows 1.0’da beri kullanılan Paint, günümüze kadar birçok yeni özellik kazandı.

Her şeye karşın Paint, temel özellikleriyle hâlâ o günlere göz kırpıyor:

Windows 1.0’dan Windows 11’e geldiğimiz süreçte tam 38 yılı geride bıraktık. Windows’un 38 yılda gösterdiği gelişim ve değişim bariz bir halde göze çarpıyor. 

Windows hakkındaki öbür içeriklerimiz: