27,2242$% 0.04
28,8598€% 0.01
33,2642£% 0.03
1.675,60%0,01
2.764,00%0,04
฿%
Kullanımları itibarıyla beyin mevti, bitkisel hayat ve koma sözcükleri çok karıştırılabiliyor. Beyin vefatının geri dönüşümü yokken yani uyanmak mümkün değilken bitkisel hayat ve koma durumlarından uyanmak mümkündür. Hatta 10 yıl sonra, 20 yıl sonra uyanan bireylere dahi denk gelebilirsiniz. Bunun nedeni, araştırmacılara nazaran biraz daha bizim beyin sapımızla ilgili.
Beyin sapı, yaşamamız için gerekli olan nefes, kalp atımı, refleksler üzere olayları kontrol eder. Beyin mevtinde beyin sapı işlevsiz hale gelirken bitkisel hayat ve komada beyin sapı, fonksiyonelliğini sürdürür. Uyanmayı sağlayan, işte bu yapının hala çalışıyor olması.
Bitkisel hayattan uyanmak o kadar da kolay değil!
Beyni inceleyen bilim insanları, araştırmalarında beynin farklı kısımlarının farklı vazifeleri olduğunu fark etmişlerdi. Örneğin broca alanı lisan ve konuşmayla ilgili bir alan.
O alanda yaşanan rastgele bir kasvet, bitkisel hayattan uyansa bile kişinin konuşma bozukluğu yaşamasına sebep olabilir. Ya da his alanı olan limbik sistemde sorun yaşaması, his denetiminde problemlere neden olabilir.
Bundan birkaç yıl evvel Fransa’da 15 yıldır bitkisel hayatta olan bir hastayı uyandırmak için beynin bu bölgelerden birini uyarmanın işe yaradığını keşfettiler. Uyarılan alan hipokampüs, amigdala üzere beyin bölgeleriyle ilişki sağlamaya yarayan vagus siniriydi. Vagus sonunun birebir vakitte parasempatik hudut sistemini de düzenlediği düşünülüyor.
Komadan, o uzun uykudan uyanmak, maalesef sinemalardaki üzere olmuyor!
Hastayı, vagus sonunu uyararak uyandırmaya çalışan takım, bunu 6 ay boyunca devam ettirdi. Hastanın, uyarmanın birinci ayında gözlerini açıp odadakilerin hareketlerini takip edebildiklerini fark etmişlerdi. Hasta, sinemalardaki üzere hemen kalkıp yürüyememişti. Aslında hasta, tahminen beynindeki ağır hasardan ötürü hiçbir vakit ne yürüyabilecekti ne de konuşabilecekti.
Bir öteki olayda Almanya’da görülmüştü. Bu sefer Birleşik Arap Emirlikleri’nde bir bayan 1991 yılında geçirdiği trafik kazasından sonra 27 yıl boyunca komada kalmıştı. Bu müddet boyunca farklı ülkelerde tedavi olup çeşitli operasyonlar geçiren hasta Almanya’da tedaviyi bulmuştu Bu hasta da yıllar süren tedavisinden sonra oğlunun ismini söyleyerek uyanmıştı. Yürüyebilmek için fizik tedavi ve rehabilitasyon takviyesi almaya başladı.
Sadece bitkisel hayat değil uzun süren komadan uyanan şahıslarda de birebir ruhsal durumlar görülebiliyor.
Komadan uyanan hastalarda travma sonrası gerilim bozukluğu en çok görülen ruhsal rahatsızlıklardan biri. Kişinin geçirdiği kaza, yıllar sonra uyandığında her şeyin değişmiş olması, şahısta travma sonrası gerilim semptomlarının görülmesine neden olabilir.
Bellek sıkıntıları da kişinin uyandıktan sonra hayatını zorlaştırabiliyor. Bazen hiç yaşanmamış olayları kişi kendi anıları diye sahiplenebiliyor. Ya da yaşanmış anıları unutabiliyor. Belirli bir vakit diliminde takılabiliyor ve ondan sonrasını hatırlayamayabiliyor.
Kişinin uyandıktan sonra bedenini faal olarak kullanamaması bireyde depresyon ve anksiyete oluşturabiliyor. Evvelden sahip olduğu yürüme, konuşma üzere aktiviteleri yapamaması, geleceğe dair ümitsizliğe kapılmasına neden olabiliyor.
Sosyal ahenk zorlukları, bitkisel hayattan uyanan bireylerin yaşayabileceği bir öbür ruhsal sorun olarak karşımıza çıkıyor. Hastalar değişen etraf kaidelerine, toplumsal etraflarına tekrar alışırken zorlanabiliyorlar ve bu süreçte kendilerini yalnız hissedebiliyorlar.
WhatsApp’a Artık de “Mesaj Sabitleme” Özelliği Geliyor!
Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.