Orta Çağ’da Boşanmak İsteyen Çiftler Evvel “Düello” Yapmak Zorundaydı: Pekala Lakin Erkekler Neden Çukura Koyuluyordu?

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Evliliğin maksadının genelde yalnızca üreme olduğu bu periyotlarda, bayanların boşanma hakları ne yazık ki bulunmuyordu. Kilise onayı ile gerçekleşen boşanmalarda Almanya’nın o periyotlarda uyguladığı farklı bir yol vardı: boşanma düellosu.

Orta Çağ Almanya’sı, boşanmaya yeni bir boyut getirmişti. 1467’de Alman eskrim ustası Hans Talhoffer, yazdığı savaş kılavuzu olan Dövüş Kitabı’nda bu boşanma çeşidini de betimleyerek anlatmış. 

Boşanma düellosu, aslında son deva olarak görülüyordu.

Dövüş stratejilerinin anlatıldığı bir kitapta böylesi bilgilerin yer almasının şaşırtıcılığı bir kenara, bayan ve erkeğin eşit formda birbirleriyle adeta “savaşması” çok olağan karşılanmış görünüyor. Üstelik kaynaklar da Orta Çağ’da bu düelloların yaygınlığını ispatlar vaziyette.

Bu düellolar aslında boşanmanın uyuşmazlıkla sonuçlanmasında uygulanan bir sistemdi. Geçerli bir neden olmadığı surece boşanmanın da uygun görülmediği biliniyor. Taraflardan ikisi de cürümlerini kabul etmedikleri vakit bu türlü bir tahlil yolu geliştirilmiş. Düelloyu kazanan taraf, duruşmayı da kazanıyor.

Oklahoma Üniversitesi Doçenti Kenneth L. Hodges’a göre, evlilik düellosu fakat Orta Çağ sona ererken kaybolmaya başlamıştı.

Orta Çağ boyunca uygulanan bu usul, çağ bitene kadar varlığını korumuş. Fakat verilen bilgilerden hareketle Rönesans boyunca hukuk teorilerinin bir modülü olmaya da devam etmiştir. Yerleşik bir hukuk sisteminin bu türlü bir gayrete neden müsaade verdiğini merak ediyor olabilirsiniz. Çabucak açıklayalım.

Bunun sebebi, yargıçların aslında hükümdarın uzantısı olarak vazife yapıyor olmasıdır. Bu yüzden sanıklar, şahsen hükümdarla karşı karşıya geliyordu. Münasebetiyle pek de adil görünmeyen bu sistemde işler ‘adil’ bir formda yürüsün diye dövüş yoluyla yargılanma gerekli görülmüş. Mevtle sonuçlanan bu çabada hayatta kalan taraf, hükümdara nazaran suçsuz kişiydi.

Krallar ve erkekler için hava güzel, pekala bayanlar neden bu türlü bir düelloyu kabul etti?

Devletin onay verdiği evlilik mücadelesi, fizikî olarak bayanlar için bir dezavantaj üzere duruyor. Ek olarak bu periyotta bayanlar, yeterince dini ve siyasi ayrımcılığa boyun eğdirildi, yani varsayım edeceğiniz üzere bayana fikri pek de sorulmuyor.

Ancak Talhoffer’ın yazdığı kitap ve hususla ilgili araştırmalar, bir bayanın neden risk almak isteyebileceği yahut almak zorunda kalabileceğinin anlaşılır nedenlerini ortaya koymuştur.

Erkeğin fizikî özelliklerinden ötürü bayana da birtakım ayrıcalıklar tanınmıştır.

Görsellerden görüleceği üzere erkek, bir eli bağlı bir biçimde öteki elinde sopa varken çukura koyuluyor. Erkek bu çukurun içinde savaşabilirken bayan dilediği üzere çukurun etrafında dolaşma hakkına sahip. Erkeğin kolundan takviye alması yahut çıkmaya yeltenmesi ise teslimiyetiyle sonuçlandırılıyordu.

Düello kararından sonra yargıçlar bayan ve erkeğe çabaya hazırlanmaları için 1 ay müddet tanıyordu. Bu mühlet, hazırlık için üzere görünebilir. Fakat daha çok eşlerin 1 ay içinde uyuşmazlıklarını giderebilmeleri için tanınan bir müddetti.

Fazlasıyla adil üzere görülen bu boşanma düellosu, müdahale edilmediğinde vefatla sonuçlanıyordu. Savaş uzmanı Talhoffer’ın da bahsettiği ve resmettiği görsellerden hareketle bu stratejik düellonun karı koca ortasında yapılması ise durumu daha da farklı bir hale getiriyor. Orta Çağ’da adil bir ayrılık olması için düşünülen bu uygulamaya günümüzde boşanmak için ne acı ki gerek bile yok.